Leo Lewin volg ik al tijden en ik ken hem als een zeer beheerste en beschaafde twitteraar met altijd een goed doordachte opvatting. Onlangs plaatste hij een tweet waarin hij Wierd Duk een fascist noemde. Duk riposteerde met de opmerking dat hij aangifte zou gaan doen, waarvan was onduidelijk. Nu is iemand fascist noemen nogal een verwijt maar was het onterecht? Ik ben van mening dat je Duk tenminste kunt verwijten dat hij deze verdenking over zichzelf afroept. Dat zal ik hier even uitleggen.
Wie Wierd Duk wil begrijpen moet een aantal zaken goed doorzien. De voornaamste eigenschap van Duk is, hij valt bijna nooit op een mening te betrappen. Hij positioneert zichzelf als doorgeefluik en als je doorvraagt wordt hij snel extremer, daarom gaat hij daar niet vaak op in. Duk is een meester van de ‘spin’, het neerzetten van een gedachtenstroom die je dan zelf moet afmaken:
En waar ik bij dit soort conversaties altijd duidelijk mijn ongenoegen laat blijken over de geventileerde mening door een afwijzende reactie, is Duk een meester van het in in de lucht laten hangen van zo’n opmerking. Hij spreekt de bewering niet tegen maar hij kan tevens niet betrapt worden op de mening. Tot slot zal hij er voor duiken als die mening hem wordt aangewreven. Ondertussen versterken deze twee tweets wel het gedachtegoed van Baudet dat sterk leunt op het fascisme. De reply is krachtiger dan het origineel. Deze constructie is geen toeval wanneer het een journalist betreft die weet hoe communicatie werkt.
Een andere methode van Duk is dat hij extreme rechtse partijen opneemt in het normale politieke spectrum (gesignaleerd door @ikjeergens). Het racistisch en fascistische gedachtegoed van Erkenbrand (de PVV is er gematigd bij), noemt hij in een rijtje van gevestigde politieke partijen. En wie het artikel leest, leest begrip en geen enkele kritiek op het verwerpelijke gedachtegoed.
Ook als het gaat om een erkende rechts extremist als Milo Yiannopoulos, geband van twitter en zijn ‘college campaign’ in de USA gestopt vanwege het opruiende karakter, plaatst Duk dubbelzinnige tweets. Gewoon “extremist”. Wat bedoelt hij nu? Dat Milo geen extremist is? Een man die ‘feminisme een kanker’ noemt, beweert dat hij van ‘zwarten houdt’ en vindt dat ‘moslims overal mee wegkomen’. In een ander tweetje spreekt duidelijk bewondering als Duk duidelijk maakt dat Milo met die emotionele liberalen de vloer aanveegt. Zelfs deze tweet is zodanig geconstrueerd dat hij het af kan doen als een citaat. Nogmaals Duk weet hoe communicatie werkt, hij zet het denken in een richting en het draagt bij aan zijn populariteit.
Let wel de (niet uitputtende reeks) voorbeelden die ik hier noem zijn in mijn ogen niet rechts, maar extreem-rechts en in 2 gevallen fascistisch en in één geval alt-right. Nergens zie ik enige distantie, nergens zie ik kritiek. Door dit op deze manier te tweeten wekt Duk zelf de suggestie sympathie voor deze stroming te hebben. Als je geen afstand neemt van fascisme terwijl je het wel communiceert, is het dan vreemd dat je voor fascist wordt uitgemaakt?
Ondertussen heeft Leo zijn excuses aangeboden, ik had van deze aardige en beleefde man niet anders verwacht. Als de heren Duk en Nijman een greintje fatsoen hebben bieden zij excuses aan voor de hetze die ze hebben veroorzaakt richting Leo. Allereerst omdat Duk zoals hierboven blijkt, zeker niet vrijuit gaat, ten tweede omdat overlast van de hordes extreem-rechts twitteraars die je achter je aankrijgt als Duk zielig gaat doen en Nijman er nog een Geenstijl blog tegenaan gooit buitenproportioneel is. Als Duk oprecht meent dat Leo het beschaafd heeft opgelost is het aan hem om ook beschaafd te zijn en een gebaar terug te maken.
Andrevanes's Blog 