Just Sayin’ Wierd.

Op 16 juni 2016 werd Jo Cox doodgestoken door Thomas Mair, een week voor het Brexit referendum. Tijdens zijn daad schreeuwde Blair de wapenkreet van de English Defence League ‘Britain First’. Mair werd veroordeeld als een terrorist en zit levenslang vast. Jo Cox was een fervent tegenstander van Brexit, ze kwam op voor vluchtelingen, vechtend voor de rechten van Palestina en de economie van haar district.

Op 19 juni 2017 rijdt Darren Osborne in op een groep moslims die een moskee in Londen verlaten. Eén dode en 12 gewonden. Osborne was sterk geïnspireerd door Stephen Lennon (= Tommy Robinson). Kort voor de moord bezocht hij sites waar ook Tommy Robinson, de oprichter van de English Defence League, regelmatig kwam. Daarop besloot hij maar willekeurige moslims te vermoorden.

Op 22 juli 2011 vermoordt Anders Breivik 77 mensen. Hij doodt 69 jongeren van de sociaal democratische partij ongetwijfeld geïnspireerd door de gedachte dat hun geesten door het cultuurmarxisme vertroebeld waren en ze op zouden groeien in de politiek correct linkse elite. Cultuurmarxisme is geen oorlog over woorden, het is complottheorie die rechtse terroristen aanzet tot geweld, wat de Quran doet bij extremistische moslims doen complot-theorieën bij politiek extremisten.

Na bovengenoemde feiten die goed bekend zijn schrijft in Nederland een journalist een hagiografisch stuk een stuk over Tommy Robinson als held van de Engelse ‘working class’. Voor alle duidelijkheid de meerderheid van de Engelse working class moet niets van Robinson hebben.

 

Daarvoor schrijft Wierd Duk een artikel over het cultuurmarxisme dat de media en het openbaar bestuur in een linkse greep zou houden.

De verdediging van Duk is altijd dezelfde, dit is niet mijn overtuiging ik signaleer slechts wat er leeft in de samenleving en schrijf dat op. Kortom de journalist als doorgeefluik. In het geval van cultuur marxisme werkt het niet omdat hij het zelf als verklaring gebruikt in zijn discussies op twitter:

Hij gelooft dus in de complottheorie van het cultuur marxisme. Het aanhangen van complot theorieën is één van de kenmerken van het oer-fascisme volgens Umberto Eco. Zijn houding tegenover de Islam als een vijfde colonne  is ook structureel, vooral het filmpje in deze tweet kan ik aanbevelen:

[tweet: https://twitter.com/RJKonrad/status/815102085649797120]

Het is dus een links-islamitisch complot en “daar moeten we van af”. Daarmee is zowel zijn bewondering voor Tommy Robinson alsook het promoten van cultuur marxisme als een links complot in één keer verklaard. Dit is de kern van Duks’ denken.

In zijn strijd tegen het links-islamitisch complot schrikt hij niet terug voor intimidatie van individuele bloggers die nauwgezet en feitelijk correct het extreem-rechts netwerk in kaart brengen. Dit past in het publicitaire beleid van Duk dat streeft naar het normaliseren van het extreem-rechtse gedachtengoed. We moeten zijn manier van denken als ‘de norm’ gaan beschouwen bijvoorbeeld door een extreme club als Erkenbrand op te nemen in het ‘normale’ politieke spectrum

De grootste krant van Nederland geeft hem paginagrote artikelen om zijn ideeën normaal te maken. In die context moeten we ook onderstaande tweet zien, we mogen Wierd en zijn kompanen niet extreem rechts noemen en ze voor extreem-rechts of xenofoob uitmaken. We zouden over de gevolgen van onze uitspraken moeten nadenken.

Jo Cox kwam voor haar mening uit en heeft daarvoor de hoogste prijs betaald, vermoordt door een fan van Tommy Robinson. De moslims in Londen waren willekeurige slachtoffers alweer geïnspireerd door Tommy Robinson. De sociaal democratische jongeren in Noorwegen hadden een prachtig leven voor zich maar zijn door een aanhanger van de cultuur-marxistische complottheorie afgeslacht. Journalisten die deze ideeën promoten noem ik extreem-rechts. Vrijheid van meningsuiting weet je nog wel?

Dus je ziet dat ik heb nagedacht waarom ik jou een extreem-rechtse journalist noem, die elke keer wanneer hij op de gevolgen van zijn schrijfsels wordt gewezen wegduikt. Het is geen frame, het is een feit.

 Van mij mag je alles schrijven, maar misschien moet jij eens nadenken over de bijdrage aan het xenofobe en racistische klimaat gecreëerd door jouw publicaties en tweets.

Just sayin’.

Een herenkwestie: Leo Lewin en Wierd Duk

Leo Lewin volg ik al tijden en ik ken hem als een zeer beheerste en beschaafde twitteraar met altijd een goed doordachte opvatting. Onlangs plaatste hij een tweet waarin hij Wierd Duk een fascist noemde. Duk riposteerde  met de opmerking dat hij aangifte zou gaan doen, waarvan was onduidelijk. Nu is iemand fascist noemen nogal een verwijt maar was het onterecht? Ik ben van mening dat je Duk tenminste kunt verwijten dat hij deze verdenking over zichzelf afroept. Dat zal ik hier even uitleggen.

Wie Wierd Duk wil begrijpen moet een aantal zaken goed doorzien. De voornaamste eigenschap van Duk is, hij valt bijna nooit op een mening te betrappen. Hij positioneert zichzelf als doorgeefluik en als je doorvraagt wordt hij snel extremer, daarom gaat hij daar niet vaak op in. Duk is een meester van de ‘spin’, het neerzetten van een gedachtenstroom die je dan zelf moet afmaken:

En waar ik bij dit soort conversaties altijd duidelijk mijn ongenoegen laat blijken over de geventileerde mening door een afwijzende reactie, is Duk een meester van het in in de lucht laten hangen van zo’n opmerking. Hij spreekt de bewering niet tegen maar hij kan tevens niet betrapt worden op de mening. Tot slot zal hij er voor duiken als die mening hem wordt aangewreven. Ondertussen versterken deze twee tweets wel het gedachtegoed van Baudet dat sterk leunt op het fascisme. De reply is krachtiger dan het origineel. Deze constructie is geen toeval wanneer het een journalist betreft die weet hoe communicatie werkt.

Een andere methode van Duk is dat hij extreme rechtse partijen opneemt in het normale politieke spectrum (gesignaleerd door @ikjeergens). Het racistisch en fascistische gedachtegoed van Erkenbrand (de PVV is er gematigd bij), noemt hij in een rijtje van gevestigde politieke partijen. En wie het artikel leest, leest begrip en geen enkele kritiek op het verwerpelijke gedachtegoed.

Ook als het gaat om een erkende rechts extremist als Milo Yiannopoulos, geband van twitter en  zijn ‘college campaign’ in de USA gestopt vanwege het opruiende karakter, plaatst Duk dubbelzinnige tweets. Gewoon “extremist”. Wat bedoelt hij nu? Dat Milo geen extremist is? Een man die ‘feminisme een kanker’ noemt, beweert dat hij van ‘zwarten houdt’ en vindt dat ‘moslims overal mee wegkomen’.  In een ander tweetje spreekt duidelijk bewondering als Duk duidelijk maakt dat Milo met die emotionele liberalen de vloer aanveegt. Zelfs deze tweet is zodanig geconstrueerd dat hij het af kan doen als een citaat. Nogmaals Duk weet hoe communicatie werkt, hij zet het denken in een richting en het draagt bij aan zijn populariteit.

Let wel de (niet uitputtende reeks) voorbeelden die ik hier noem zijn in mijn ogen niet rechts, maar extreem-rechts en in 2 gevallen fascistisch en in één geval alt-right. Nergens zie ik enige distantie, nergens zie ik kritiek. Door dit op deze manier te tweeten wekt Duk zelf de suggestie sympathie voor deze stroming te hebben. Als je geen afstand neemt van fascisme terwijl je het wel communiceert, is het dan vreemd dat je voor fascist wordt uitgemaakt?

Ondertussen heeft Leo zijn excuses aangeboden, ik had van deze aardige en beleefde man niet anders verwacht. Als de heren Duk en Nijman een greintje fatsoen hebben bieden zij excuses aan voor de hetze die ze hebben veroorzaakt richting Leo. Allereerst omdat Duk zoals hierboven blijkt, zeker niet vrijuit gaat, ten tweede omdat overlast van de hordes extreem-rechts twitteraars die je achter je aankrijgt als Duk zielig gaat doen en Nijman er nog een Geenstijl blog tegenaan gooit buitenproportioneel is. Als Duk oprecht meent dat Leo het beschaafd heeft opgelost is het aan hem om ook beschaafd te zijn en een gebaar terug te maken.

De les van Terlouw

Hypocrieter dan GeenStijl krijg je het niet in deze wereld. Het is de generatie van Jan Terlouw die volgens dit ranzige blog het wantrouwen in de samenleving heeft gebracht. Welnu dat is onjuist. Het is exact de journalistieke vorm van GeenStijl die is begonnen met het altijd waar wijzen op criminele Marokkaantjes. Van dat blog zijn termen als “bontkraagjes” en “Finnen” afkomstig. Want alles moest “benoemd” kunnen worden, behalve natuurlijk de eigen hypocrisie. Geen wonder dat juist dit blog moest reageren op de hartekreet van Terlouw, mild voor hun doen, maar wel afwijzend.

Waar Terlouw terecht op wees was op de versplintering in de politiek en vooral het ontbreken aan ethisch besef. Een kamerlid die via een politieke partij gekozen is en zich niet meer kan vinden in het beleid van deze partij moet zich niet afsplitsen maar opstappen. In die zin zijn alles zes de eenmansfracties in de Tweede Kamer plucheplakkers die de democratie geen dienst bewijzen. En ja deze trend is begonnen met Wilders en dus was de toespraak van Terlouw een zeer indirecte verwijzing naar de oprichter van de PVV. Het gebrek aan ethisch besef illustreerde hij met de verkiezing van Trump die zijn winst te danken heeft aan het niet-integer zijn van zijn tegenstander Hillary Clinton.

De oproep van Terlouw was even simpel als oprecht: politiek moet weer integer zijn en het voorbeeld geven aan de maatschappij. Een versplinterd politiek krachtenveld dat regelgeving gevuld met wantrouwen de wereld instuurt verdeelt de maatschappij. Een politiek die wijst naar Marokkanen, moslims, vluchtelingen en die discriminatie niet eenduidig veroordeelt verbindt niet, zaait wantrouwen. Vertrouwen begint met het goede voorbeeld geven, inclusief zijn, politiek is leiden niet volgen. Moeilijker was het niet, als je het WILT horen.

Ziende Blind

Als ik opiniejournalist Wierd Duk moet geloven ben ik ziende blind. Dit moet ik constateren na een artikel waarin psychiater Mengelberg het vreemd vindt dat hij voor PVV-er wordt uitgemaakt omdat hij zich zorgen maakt over de islamisering van Europa. Heeft de beste man ooit al eens gekeken hoe groot de invloed van de Islam in Europa daadwerkelijk is? Kun je alleen nog maar halal vlees kopen, klinkt de gebedsoproep al in elke uithoek van het platteland en lopen alle vrouwen (alweer) in een hoofddoek. Nee dan Eddy Terstal die geen subsidie meer krijgt van het filmfonds omdat hij weigert ‘politiek correct’ te zijn. Of komt het gewoon door de kwaliteit en originaliteit van zijn aanvragen? De overtreffende trap komt van Sywert van Lienden, die ervan overtuigd is dat hij een meerderheidsstandpunt vertegenwoordigt als hij bij DWDD aanschuift. Nu wil ik Sywert toch eens vragen voor welk standpunt in Nederland een eenduidige meerderheid is aan te wijzen? En hoe hij de arrogantie kan hebben te beweren dat hij de meerderheid vertegenwoordigt, volgens mij beweren Trump en Wilders dit ook en ze hebben beide ongelijk.

Maar nee volgens Duk (die Mengelberg hier als buikspreekpop gebruikt) zijn we ziende blind, verblindt door de linkse media in Nederland. Links? Waar dan? In Nederland zijn Telegraaf en AD samen goed voor een oplage van ruim 1 miljoen, gevolgd door de volkskrant die in de persoon van Chris Rutenfrans gewoon rechtse opinies ventileert. Maar het is natuurlijk de TV, de omroepen, het internet. Daar is het links dat de klok slaat, daarom zit Sywert zeker bij DWDD en Duk bij Pauw, moeten we Annabel Nanninga dulden bij Powned, WNL. Dan zwijg ik maar over de digitale media die overheersend rechts zijn: geenstijl, tpo.nl, dagelijksestandaard, jalta.nl. Daartegenover staat het door rechts verketterde joop.nl, wat alleen al door zijn omstreden financiering nauwelijks een serieuze tegenkracht is. Als zelf nadenkend mens moet ik mijn ogen bijna wel dichtdoen om alle bagger die uit de rechtse sites komt te overleven.

Maar is links ziende blind? Ik dacht het niet. Op 29 oktober retweette ik Michael Moore die de verkiezing van Donald Trump de grootse ‘fuck you’ in de US history noemde. Vanaf dat moment heb ik geen peiling meer serieus genomen want ik wist dat dit sentiment de doorslag zou kunnen geven. En kijk de LINKSE intellectueel en filmmaker Moore kreeg gelijk. Zoals de filosofen Rorty (in 1998) en Chomsky (in 2011) de komst van een Trump-achtige president al voorspelden. Nee links kijkt niet weg. En ik ben niet blind voor Obama en Cameron die met het gericht inzetten van drones terroristen uitschakelen. Daarmee zetten ze de rechtsstaat opzij en voeren ze via een achterdeur de doodstraf in. Ik ben ook niet blind voor de manier waarop Rusland, samen met het Westen en autoritaire en totalitaire regimes uit de regio onschuldige burgers in het Midden Oosten platbombardeert en daar een nieuwe voedingsbodem voor terrorisme creëert. Verder sluit ik de ogen niet voor Venezuela, Ethiopië en weet ik waar allemaal in de wereld onrecht gaande is.

Maar is links ziende blind? Ik bekijk met wantrouwen de beloofde innige samenwerking tussen USA en Rusland, in combinatie met een terugtrekkende beweging van de USA uit de NATO. Dit geeft Putin alle reden om nieuwe regio’s in Oost Europa te annexeren om ze daarna met een ‘democratisch referendum’ te legitimeren. Ik zie dat de onstabiliteit in het Midden Oosten verder toe zal nemen als Trump blindelings de nederzettingenpolitiek van Israël gaat steunen. Verder zie ik dat Trump banen gaat creëren door grote infrastructurele werken aan te besteden zoals ooit een Duitse dictator deed met de Autobahn. We weten wat de Fuhrer ging doen toen het geld op was… Ik leg de moderne extreem-rechtse leiders langs de meetlat van het fascisme om te zien dat ze beangstigend hoog scoren. Nee, ik zeg niet dat het verleden wordt weerspiegeld in het heden, maar ik wil wel de beweging herkennen. Onderdrukking, geweld en uitbuiting komen altijd terug op verschillende manieren.

En ik zie ook hoe de nieuwe rechtse leiders actief proberen om internationale instituties zoals de VN, de EU en de NATO te ontmantelen met als gevolg versplintering en onstabiliteit. Dezelfde leiders die de muren van hun natie letterlijk optrekken met protectionisme. De klimaatcatastrofe die onafwendbaar op ons afkomt bestrijden vinden ze niet nodig omdat het een ‘hoax’ is. Maar het bewijs stapelt zich inmiddels zo hoog op dat rechts wel stekeblind moet zijn om het niet te zien. Maar klimaatverandering zal eerst de arme delen van de wereld treffen met nieuwe vluchtelingen tot gevolg, waar de nieuwe leiders dan hekken en muren voor gaan bouwen om hun naties te beschermen. De vluchtelingen die het wel het land inkomen worden vervolgens opgespoord en uitgezet, doet me ook ergens aan denken.

Tellen we het allemaal op, de spanning langs de Europese oostgrens, de uitzichtloze strijd tegen terroristen in het Midden Oosten, verdere expansie van Israël, oplopende staatsschuld in de USA, het afkalven van de mensenrechten, een versplinterde wereld met opkomend protectionisme, ontkenning van de klimaatverandering, toenemende vluchtelingenstromen en een in het Westen teleurgesteld China. Het is ‘the perfect storm’, een Derde Wereldoorlog ligt aan de horizon.

Nee, ik ben niet blind. Ik zie hoe de journalistiek van Wierd Duk bovenstaande ontwikkelingen kritiekloos absorbeert en hoe hij alle meningen virtuoos ombuigt naar zijn eigen gelijk. Ondertussen de arme boze witte mensen over het hoofd strelend, jullie hebben groot gelijk om op idioten als Trump, Farage, Le Pen en Wilders te stemmen. Want ze werden jarenlang door de politiek over het hoofd gezien. Waren het niet diezelfde witte mensen die decennia lang alleen met hun portemonnee hebben gestemd? Ze willen partijen die de hypotheekrente-aftrek in stand houden, die pensioenen verhoogt, meer en beter zorg voor nog minder geld. Hadden ze toen voor hun idealen gestemd dan was het nu niet zo ver gekomen. We kunnen best de liberaal democraten de schuld geven maar we moeten niet vergeten dat we ze zelf hebben gekozen.

Daarom is het nu tijd om voor idealen te kiezen. Andere economische structuren, verdeling van de welvaart, energietransitie, kantelen zoals Jan Rotmans dat noemt. Dat is de enige kans die we hebben om in Europa het tij te keren. Zo blijft Europa de basis voor de Westerse beschaving, een keus voor Wilders en consorten is een keus voor een gevaarlijke wereld, dat zou rechts toch ook moeten zien? Of zijn ze ziende blind?

De Politieke Correctheid van Rechts (en links)

Zoals iedereen die zich een beetje met politiek bezig houdt had ik de laatste dagen even tijd nodig om de verkiezing van Donald Trump tot president van het machtigste land ter wereld te verwerken. Nu was ik de laatste dagen voor de Amerikaanse Verkiezingen al bezig met het denken over Politieke Correctheid. Eigenlijk een heel mooi begrip, in het leven geroepen om mensen te laten beslissen hoe ze genoemd willen worden. Om een ander niet te beledigen gebruik je wat door de groep zelf wordt voorgesteld, zo werd in de VS ‘nigger’ eerst ‘black’ en daarna ‘African American’. In het laatste decennium ontstond er een beweging die Politieke Correctheid een taboe noemde, mensen zouden niet meer zeggen waar het op staat. Dus noem je een neger een neger en ben je een slappeling als je tegen Zwarte Piet bent. Al eerder heb ik uitgelegd dat het verzet tegen Politieke Correctheid niet een middel is om een discussie te beslechten, of om de argumenten van de tegenstander te ontkrachten. Nee het is de bedoeling om het hele begrip om zeep te helpen, om aan te komen in een maatschappij waarin respect voor de gevoelens van een ander geen rol meer spelen. Waarin de betekenis van woorden afneemt in plaats van toeneemt.

Taal is tenslotte ons gereedschap om over de werkelijkheid, zoals wij die ervaren, te spreken. Taal is niet alleen het benoemen en beschrijven van die werkelijkheid, wie de taal beheerst, beheerst ook het deel van de werkelijkheid waaruit die taal is opgebouwd. Als voorbeeld kan ik computerprogramma’s noemen, geschreven in een taal die alleen programmeurs spreken, daarmee bepalen zij welke handelingen ik moet verrichten om het font van mijn tekstverwerker te veranderen. Niet voor niets zijn de grenzen van naties vaak taalgrenzen, hebben wetenschappelijke disciplines een eigen taal en wat te denken va het dialect? Taal is macht en de betekenis van taal bepaalt de verhoudingen. Wanneer zwarte mensen elkaar onderling ‘neger’ noemen is er niets aan de hand, het versterkt de band. Omdat het woord verwijst naar de gezamenlijke geschiedenis. Wanneer een blanke hetzelfde doet heeft dit een andere lading. Met het woord ‘neger’ plaatst hij zijn gekleurde medemens in de geschiedenis van de slavernij en plaats hij zich daarboven. Het woord geeft macht en de aangesprokenen associaties met een verschrikkelijke geschiedenis. Dus wie een manier van spreken ongedaan probeert te maken beoogt veel meer dan alleen maar ‘te zeggen waar het op staat’, die beoogt de wereld te veranderen, de verhoudingen te laten verschuiven.

Politieke correctheid is een frame waarmee in discussies vrijwel altijd linkse mensen worden aangevallen, alsof de andere kant van het spectrum geen politieke correctheid kent. Dat is aantoonbare onzin: er zijn voldoende groepen waar ik het woord ‘roetveeg Piet’ niet mag gebruiken ‘Zwarte Piet’ is verplicht. Een andere rechts policor frame is dat het Christelijk fundamentalisme onvergelijkbaar is met Islamitisch fundamentalisme: je mag ze niet vergelijken. Terwijl ze op het gebied van gezin, homofobie en theocratie erg veel gemeenschappelijk hebben. Van de Joods-Christelijke cultuur moet je afblijven. Rechtse leiders als Trump, Le Pen, Farage en Wilders langs de meetlat van het fascisme houden is helemaal verboden. Terwijl ze alle vier hoog scoren op de 14 criteria van Umberto Eco. Extreem-rechts fascisme noemen, het wordt niet geaccepteerd door deze groep.

White privilege is een andere term waar rechts het moeilijk mee heeft. Ze vinden dat niet discrimineren al wel voldoende is, dat wil zeggen niet ‘openlijk’ discrimineren. Uiteraard willen ze een zwarte ‘neger’ noemen, zijn alle Marokkanen crimineel en alle moslims terrorist. Maar ze tolereren het wel, zolang je maar niet over het slavernij verleden begint, over blanke criminaliteit of geen moskee bouwt om je geloof te belijden. Het gegeven dat een maatschappij waarin de structuren door blanken zijn opgezet, blanken een voorsprong geven ten opzichte van andere etniciteiten is maar onzin. In de Westere maatschappij heeft iedereen gelijke kansen, al hebben sommigen wat minder kansen dan andere om Orwell te parafraseren. Het is dus in rechts ogen niet politiek correct om over white privilege te spreken. Je moet de zaken wel benoemen maar ‘onze’ cultuur kent geen schuld.

Gevolg van bovenstaande is dat discussies op internet en vooral op twitter zich vooral afspelen door te schermen met dit soort termen. De discussie gaat niet langer over het probleem maar over de term en zelfs wie zich daar inhoudelijk over uit mag laten. Want een ‘helper whitey’ staat nog lager op de ladder van sommige anti-racisten dan een echt racist. Met dit gedrag word de dialoog al doodgeslagen voordat deze kan beginnen. Hetzelfde kun je zeggen over de vergelijking tussen fundamentele religies. Door de overeenkomsten te zoeken in een gesprek tussen fundamentele Christenen en Moslims zou je kunnen komen tot een gesprek. Ik ben realist genoeg om te weten dat dit niet de oplossing voor alle maatschappelijke polarisatie. Een recent voorbeeld van een discussie die maar niet gevoerd is zijn de sharia rechtbanken. Sharia rechtbanken werden geframed als een parallel rechtssysteem en daar is iedereen het over eens dat dit niet wenselijk is. Maar zijn sharia rechtbanken wel een parallel rechtssysteem, functioneren ze als rechtspraak? Wat is het verschil tussen het Rooms Katholieke Echtscheidingsrecht en dat van de Islam? Sharia rechtbanken in de UK (in Nederland bestaan ze officieel niet) houden zich voornamelijk bezig met echtscheidingen binnen het geloof. Veel moslims in de UK sluiten een nikkah omdat de UK wetgeving moslim huwelijken nogal moeilijk maakt (in tegenstelling tot Christelijke en Joodse huwelijken). Ik heb deze argumenten allemaal niet gehoord want het ging over parallelle rechtssystemen en de verderfelijke islam. (Overigens is in de UK een uitgebreid onderzoek gaande over de rol van sharia rechtbanken.)

Wat heeft dit met Trump te maken? Als Trump zegt dat hij een muur gaat bouwen tussen Mexico en de USA, zegt hij eigenlijk ik ga jullie beschermen tegen immigratie. En nog een laag dieper: ik ga de concurrentie om banen verminderen dus jullie krijgen weer werk. Dan moet je niet de muur belachelijk maken maar perspectief bieden. Links kan gewoon zeggen we zorgen dat iedereen dezelfde beloning krijgt ongeacht afkomst, we voeren een minimumloon in. Dat is waar het aan schort.

Daarom begon ik zo rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen te denken over politieke correctheid aan beide kanten van het politieke spectrum? Links gebruikt politiek correct termen vooral om etnische groepen te ontzien en impliciet aan te geven dat er sprake is van een historische ongelijkheid. Rechts is evenzeer politiek correct maar gebruikt hun politiek correcte frames om de discussie uit de weg te gaan: het ‘durven benoemen’. Maar politieke correctheid is geen valuta, zeker niet in de essentie van het begrip. Ik weiger in te zien wat er mis is als je rekening houdt met de gevoelens van je opponent. Vaak is dit juist de enige manier om tot een gesprek te komen. Het probleem is niet politieke correctheid  maar zoals Jonathan Pie stelt dat er niet meer over de correcte termen gesproken mag worden. De politiek is verworden tot marketing waarin alleen boodschappen worden gecommuniceerd in plaats van dialoog. Meegaan in die boodschappen in plaats van de oorzaak van die boodschap te achterhalen is de grote fout van de linkse politiek.  Links moet de politieke correctheid op rechts doorbreken, zoals rechts dat effectief doet op links. We moeten weg van het ‘benoemen’ en naar het ‘bespreken’.

 

Het tijdperk van ‘Het Gezonde Verstand’

Ook geplaatst op joop.nl

Inleiding

Eigenlijk had ik dit stuk ‘het einde van de rationaliteit’ willen noemen maar daarmee ondergraaf ik mijn eigen analyse. Rationaliteit is de grootste verworvenheid van de Verlichting ontstaan uit de filosofie van Descartes die voor het begrijpen van de werkelijkheid volledig terugviel op de ratio. Deze ratio in combinatie met het verwerven van kennis op basis van empirie heeft de Westerse wereld veel voorspoed gebracht: de industriële revolutie, het internet met daaraan gekoppeld de ICT revolutie en veel diepgaande kennis over het Universum, medische kennis, evolutie-leer. Het is de basis van onze Westerse beschaving.

Tot mijn verbazing verscheen er deze week een artikel over een Britse Ukip politicus die met wetenschappers in debat ging over de oorzaak van eb-en-vloed, onder de veelzeggende titel: “The people in this country have had enough of experts”. Betreffende politicus beweert dat de getijden ontstaan door de zon en niet door de maan. Want zijn gezond verstand vertelde hem dat de zon groter was dan de maan en dus moest deze invloed doorslaggevend zijn. Daarmee de wet van zijn landgenoot Newton, dat zwaartekracht met het kwadraat van de afstand kleiner wordt, naar de prullenbak verwijzend. Dit illustreert mijn these: we zijn beland in het tijdperk van het gezonde verstand.

Diëtisten

Een ander voorbeeld stond in het NRC van zaterdag, een interview met twee diëtisten van ‘The Green Happiness’ met een achtergrond van orthomoleculaire geneeskunde (= kwakzalverij). De dames onderbouwden hun dieet met de woorden dat ze geen wetenschappers zijn alleen vertellen ze wat je diep van binnen al wist: kortom gezond verstand. Andere diëtisten die gewoon hun werk doen analyseerden het menu en kwamen eenvoudig tot de conclusie dat het dieet te weinig calorieën bevat, essentiële vitamines ontbreken (B12 bijvoorbeeld) en naast vele andere gebreken te weinig calcium bevat. Dit laatste is slecht nieuws omdat het leidt tot osteoporose. De voedingswetenschap heeft al lang uitgezocht welke voedingstoffen een gezond dieet in welke hoeveelheid moet bevatten. Hoewel je het best lekker kunt maken er soms iets in zit wat je niet lust.

Vluchtelingen

De vluchtelingenproblematiek is met afstand de grootste leverancier van ‘gezond verstand’ redeneringen. Populistische politici zijn erg goed in het opsommen van de logische oplossing: ‘Grenzen Dicht’ (Europees populistisch rechts) of we bouwen een muur (Trump). Iedere wetenschapper met verstand van migratie (Leo Lucassen om er maar één te noemen) weet dat echte oplossingen te vinden zijn in het wegnemen van de oorzaken: beëindigen van conflicten, tegengaan van klimaatverandering waardoor gebieden of uitdrogen of onder water komen te staan en het verkleinen van de welvaartskloof. Dit zijn oplossingen die werken. De ideeën van extreem rechts zorgen alleen voor mensensmokkelaars die met nog inventievere (en gevaarlijkere) methodes voor veel geld vluchtelingen de grens overhelpen.

Klimaatverandering

Klimaatverandering is nog een goed voorbeeld, al krijgen we tegenwoordig maandelijks een nieuw warmterecord voorgeschoteld toch geloven veel mensen en toonaangevende politici (waaronder Trump, Wilders) niet in de verandering van het klimaat door de mens. Inmiddels is 99% van de klimaatwetenschappers het eens over de conclusies en begint zelfs op internationaal gebied met het akkoord van Parijs in beweging te komen. Toch blijven grote groepen zogenaamde ‘klimaatrealisten’ dit ontkennen, ik denk letterlijk tot het water ze aan de lippen staat. De redenering: klimaatverandering is een natuurlijk proces en één graadje warmer is juist lekker! Of de klimaatrealisten (meestal zelf geen klimaatwetenschapper) bestrijden juist de gehanteerde modellen. De fysica van deze voor de leek moeilijk te doorgronden modellen is universeel en kan zowel de atmosfeer van Venus beschrijven als die van de Aarde.

Evolutieleer

Een strijd waarvan ik dacht dat deze tenminste in Europa al gestreden was, is de acceptatie van de evolutieleer. Totdat ik gisteren een artikel in the Scientific American tegenkwam waarin het tegendeel wordt beweerd. Een Servische minister had aangedrongen op een verbod op het onderwijzen van de evolutieleer en veel conservatief christelijken (nee, moslims zijn niet de oorzaak) houden vast aan het bijbels verhaal. In USA, het toonbeeld van de Westerse beschaving gelooft nog 42% in creationisme. Want het simpele feit dat de mens en chimpasee dezelfde voorouder hadden wil er bij velen niet in. Het narratief van de bijbel dat een god de mens op één of andere manier in elkaar gesleuteld heeft ligt veel meer voor de hand.

Gezond Verstand is mode

Zo kan ik nog wel even doorgaan. Over het Brexit referendum waar 88% van de economen een negatief oordeel gaven over een vertrek uit de EU maar BBC Radio 4 er toch in slaagde om die ene universitaire econoom die het tegendeel beweerde evenveel zendtijd te geven als de naar verhouding 9 anderen die er anders over dachten. Of politici die steevast beweren dat ‘de Islam’ in plaats van de fundamentalistische Islam de oorzaak is van het terrorisme. Het wordt allemaal onweersproken beweerd..

Vooral op social media maar tegenwoordig in toenemende mate ook in de kranten heerst het ‘gezonde verstand’. Wie op social media probeert te nuanceren of met wetenschappelijke ontkrachting van beweringen komt kan rekenen op veel hoon, tegenstand en uiteindelijk een block. Verwonderlijk is dit niet want de hoeveelheid informatie die tegenwoordig op ons af komt valt nauwelijks te bevatten en toch wil iedereen uiteindelijk de wereld begrijpen. Er is domweg geen tijd om alle informatie te doorgronden. De mens wil wonen in een wereld die te bevatten is en wetenschap is vrijwel altijd contra-intuitief. Het ‘gezonde verstand’ is dit niet. Maar het ‘gezonde verstand’ is cultureel bepaald of zoals David Wootton in zijn onvolprezen werk “The invention of Science” stelt:

“Het idee van ‘gezond verstand’ bewijst of te veel of te weinig. Of alle samenlevingen hebben er voldoende van om te overleven, in dat geval helpt het concept nauwelijks om betrouwbare kennis te begrijpen; of ze hebben alleen de argumenten die overeenkomen met het eigen getoonde ‘gezond verstand’, in dat geval is er in de geschiedenis en in de verschillende culturen een groot gebrek aan ‘gezond ‘verstand’.”

Wat ‘gezond verstand’ is varieert van cultuur tot cultuur. In de USA getuigt het van ‘gezond verstand’ om een wapen bij je te hebben, in Groot-Brittannië getuigt het van gezond verstand om de EU te verlaten, in Brussel denkt men daar weer heel anders over. De kennis van wetenschap is voor de exacte wetenschappen universeel en voor de menswetenschappen mondiaal.

Een nieuw herfsttij

Aristoteles was de filosoof van het ‘gezonde verstand’. Wanneer hij buiten stond en naar de hemel keek zag hij hoe de hemel om de aarde draaide. Zijn conclusie de aarde is het middelpunt van het heelal, hij had een klein probleem met de planeten die in helderheid wisselden maar daarvoor vond hij zogenaamde epi=cycli uit. Ptolemeus werkte dit systeem uit tot een wiskundig klokwerk waarmee de positie van de objecten aan de hemel goed voorspeld konden worden. Zo goed dat dit klokwerk in planetaria nog steeds de basis vormt. Toen Copernicus in 1543 met het voorstel kwam om de zon in het middelpunt te zetten werd hij niet geloofd, immers iedereen kon zien dat het anders zat. Tyco Brahe toonde in 1563 onomstotelijk aan dat Copernicus gelijk had. Meer dan 1500 jaar had de mens een verkeerd beeld van onze positie in de ruimte.

De bewegingsleer van Aristoteles ging ervan uit dat er voor een beweging met constante snelheid een kracht nodig is. Logisch toch waarom heeft aan auto anders een motor? Isaac Newton (ja die van de gravitatiekracht die eb-en-vloed veroorzaakt) stelde in zijn Principia Mathematica dat kracht alleen nodig is om een voorwerp te versnellen, om een voorwerp constante snelheid te geven is een kracht niet nodig.

Gebaseerd op het werk van Copernicus, Brahe, Newton en nog vele anderen kunnen we tegenwoordig ruimtevaartuigen laten landen op planeten in ons zonnestelsel en zelfs op kometen. En dankzij Einstein, die terecht de lichtsnelheid als constant veronderstelde weten we onze exacte positie op de aardbol door middel van GPS. Het is keer op keer de wetenschap die onze samenleving vooruitbrengt. Denk eens in hoeveel toegepaste fysica er in een mobiele telefoon zit.

Er ligt daarom een grote verantwoordelijkheid bij de politiek om ‘het gezonde verstand’ te onderzoeken en te toetsen aan de feiten. Er ligt zo mogelijk een nog grotere verantwoordelijkheid bij de wetenschap om deel te nemen aan het maatschappelijk debat en uit te leggen waar de wetenschappelijke visie op de problemen ligt. Tot slot ligt de grootste verantwoordelijkheid bij de burger om ‘het gezond verstand’ en daarmee het eigen gelijk te verlaten en terug te keren naar de ratio. Erken dat mensen die hun leven lang aan één onderwerp werken er meer van weten dan een individu met gezond verstand. Want doen we dit niet dan eindigt de Verlichting en komen we in het herfsttij van de 21e eeuw.

Putins’ visie over identiteit: alleen realiseerbaar door repressie.

Als ik iets beloof doe ik dat ook, zelfs voor journalisten die vinden dat ik me onwetenschappelijk gedraag als ik pleit voor meer tolerantie ten aanzien van moslims. Naar aanleiding van de twitter uitwisseling over Blackburn, stuurde Wierd Duk me een toespraak van Putin die handelt over de omgang met minderheden en andere culturen. Of ik wil zeggen wat ik daarvan vond. Natuurlijk wil ik dat graag doen, maar zoiets kost tijd. Zeker als je het goed wilt doen. Hier komt mijn reactie.

De toespraak kun je hier vinden:http://en.kremlin.ru/events/president/news/19243 en is gehouden tijdens een bijeenkomst van de Valdai International Discussion Club op 19 september 2013. De Valdai Discussion Club is een gezelschap van intellectuelen, waaronder ook Westerse vertegenwoordigers van bijvoorbeeld Harvard. Putin hield daar een toespraak die handelt over identiteit in de moderne wereld ( new strategies to preserve our identity in a rapidly changing world). Door de toenemende openheid ziet Putin dit als een uitdaging. Het uitgangspunt zet ons al meteen in een bepaalde richting, namelijk die van het conservatisme. Putin gaat er niet vanuit dat de identiteit zal veranderen maar dat deze behouden moet blijven. Hij ontkent daarbij zeker niet dat er een voorwaartse beweging is maar Putin heeft het wel over het weerstaan van zowel interne als externe uitdagingen. Daarbij refereert hij frequent aan de natie als ijkpunt voor identiteit, iets dat hij als een fundamentele voorwaarde ziet voor Rusland. Dit sterke nationalisme mag ons niet verbazen van Putin. Het is wel een ideaal uit de negentiende eeuw en het is daarom zeer de vraag of de identiteit die hoort bij het nationalisme wel past in de eenentwintigste eeuw. Dit is een gedachte die Putin verder niet aanroert: intellectuele, geestelijke en morele kracht bepalen de kwaliteit van een maatschappij waarin de burgers zichzelf als een natie beschouwen. Geschiedenis, waarden en tradities maken daar een onlosmakelijk deel vanuit. Kortom juist in deze veranderende en open tijd waar de ‘oude’ identiteit zo onder druk staat moet teruggegrepen worden naar historie, waarden en tradities uit het verleden. Het is vanuit dit perspectief niet vreemd dat Putin de Krim en de Oekraïne weer bij Rusland wil voegen, immers bij de historie hoort ook het historisch grondgebied.

Realistischer wordt Putin als het gaat om het hernieuwd opbouwen van een identiteit, tenslotte is de Russische identiteit die hij nastreeft in de twintigste eeuw twee keer vernietigd. Een identiteit kan niet van bovenop worden opgelegd als ideologisch monopolie. Nee de nationale identiteit is een levend organisme dat gevormd moet worden door mensen met uiteenlopende standpunten en meningen over de actuele problemen. Putin benadrukt dat de Russische identiteit noodzakelijk een multi-etnisch karakter heeft en dat het ontkennen daarvan (en separatisme is het ontkennen van identiteit volgens Putin) een vernietiging is van onze genetische code (een term waarvan ik aanneem dat hij deze overdrachtelijk gebruikt). De soevereiniteit, onafhankelijkheid en de territoriale integriteit van Rusland zijn onvoorwaardelijk stelt hij en kritiek is toegestaan maar moet opbouwend zijn. Het levend organisme van de identiteit is sterk gebonden aan het verleden en de diverse etnische minderheden binnen Rusland maken een onlosmakelijk deel uit van die identiteit en worden niet geacht zelfstandig te willen worden. Zelfs de veranderende identiteit moet blijven binnen de grenzen van het verleden.

Nog extremer wordt Putin wanneer hij het heeft over buitenlands beleid en de morele aspecten. Hij hekelt keihard de nieuwe ontwikkelingen in West-Europa waar de Christelijke bronnen van nationale, culturele, religieuze en seksuele identiteiten worden ontkend. Het geloof in God wordt in het Westen volgens Putin gelijkgesteld aan het geloof in de Duivel en er zijn zelfs landen waar pedofiele partijen worden opgericht (ik vraag me af waar?). Putin pleit voor een vasthouden aan de traditionele Christelijke waarden en geeft ruimte voor rechten van minderheden mits ze de rechten van de meerderheid niet ter discussie stellen. Deze formulering laat ruimte open maar impliceert assimilatie en geen integratie van minderheden. Rusland is een groot voorstander van internationaal recht maar niet van een supra-nationale orde in wat Putin een uni-polaire, gestandaardiseerde wereld noemt. Tenslotte zo stelt hij is de diversiteit van de wereld door God gegeven.

Tot slot valt hij de multi-culturele samenleving aan, een model dat Europa volgens hem heeft ingevoerd om te betalen voor het koloniale verleden. Zoals velen verwart Putin hier het multi-culturele model met cultuurrelativisme. Als goed voorbeeld noemt hij de Russische samenleving waar verschillende culturen hun autonome en culturele identiteit hebben kunnen behouden. Iets wat voor Putin een onlosmakelijk onderdeel uitmaakt van de Russische identiteit. Zei hij eerder nog dat een identiteit niet van bovenaf kan worden opgelegd nu roemt hij het ‘state-civilisation model’ waarin de Russische taal, cultuur en de Orthodoxe kerk een versterkende rol speelden. Het is de hoofdtaak van een staat te zorgen voor gelijke rechten voor leden van alle traditionele geloven en het atheïsme, inclusief vrijheid van geweten. Ik denk dat hier bewust vrijheid van handelen is weggelaten omdat volledig in strijd zou zijn met de eerdere uitspraak over het recht verschillend te zijn mits dit blijft binnen de rechten van de meerderheid. Wel benadrukt Putin  de rol van het individu.

Opnieuw strijdig met zijn eerdere opmerking dat een identiteit niet van bovenaf kan worden opgelegd is de sterke leidende rol die het onderwijs moet spelen in het bijbrengen van de Russische cultuur en literatuur. Het onderwijs dient de basis te leggen voor de identiteit. Tot slot spreekt hij zichzelf nog eenmaal tegen wanneer hij het heeft over verdere integratie met de Eurasische staten. Weliswaar mogen de staten hun nationale identiteit behouden maar hij voorziet een grote rol voor Eurazië op het gebied van de globale samenwerking. Het lijkt mij onmogelijk om dit zonder enige vorm van supra-nationale instantie te doen, maar wellicht zie Putin hier een letterlijk leidende rol voor Rusland zodat de Eurasian Economic Union een zwakke afspiegeling wordt van de USSR.

Samenvattend is dit een echte toespraak. Iedere luisteraar zal hierin iets vinden wat aansluit bij zijn of haar overtuiging. Het standaard mechanisme van Putin is duidelijk, er is ruimte voor verschillende culturen en geloven binnen Rusland maar binnen de nauw vastgelegde grenzen van de meerderheid. Putin biedt nooit ongebreidelde of ongelimiteerde vrijheid en bouwt in iedere toezegging een controlemechanisme. Identiteit is gekoppeld aan de geschiedenis van de natie en is iets wat behouden moet blijven, Christelijke waarden zijn leidend en een identiteit wordt niet van bovenaf opgelegd maar de staat zorgt voor stevige kaders. En de bezetting van de Krim en de Russische Oekraïne strategie toont aan dat Putin het als zijn taak ziet om die historische kaders indien nodig te restaureren.

Indirect, want onuitgesproken, lees je in de toespraak dat de Christelijke waarden van de Russische Orthodoxe Kerk leidend zullen blijven binnen het morele discours en die zullen de ruimte voor homo-huwelijk en openlijke homoseksualiteit inperken. Het bewaken van de Russische identiteit gebeurt door een sterke staat, een sturend onderwijs dat het individu opleidt binnen de Russische cultuur en multi-etnicitiet die geen onafhankelijkheid toestaat. De basis van deze identiteit ligt in het verleden, zoals bij iedere identiteit. Anders dan bij de Westerse identiteit dient het verleden als een fundament en biedt geen ruimte voor vernieuwende vormen die los staan van de natie. Op de nieuwe wereldburger die een paar jaar in New York, Moskou, Peking en London leeft, heeft Putin geen antwoord. De wereld mag veranderen maar uitsluitend binnen de grenzen die Putin stelt. Door identiteit te koppelen aan nationalisme is de persoonlijke vrijheid beperkt tot het belang van de natie en daarmee indirect de staat. Dat in de echte wereld de natie minder belangrijk is, wordt door Putin niet genoemd en hij creëert een visie die haaks staat op de nieuwe technologische ontwikkelingen waarbinnen grenzen een ondergeschikte rol spelen. Technologische ontwikkelingen die bovendien een zeer belangrijke rol spelen in de betekenis van identiteit. Platforms als twitter, facebook en blogs geven ruimte voor virtuele identiteiten die zich kunnen groeperen en een machtsfactor worden buiten de klassieke structuren. De voorbeelden zijn overal om ons heen aanwezig. De Russische overheid lijkt zich dit wel te realiseren want is strategisch bezig met het destabiliseren van deze identiteiten door het actief verspreiden van desinformatie. Als we de vrijheid van het internet blijven bewaken is dit uiteindelijk een verloren strijd.

De grenzen die Putin aan de identiteit stelt uit het verleden zijn niet alleen territoriaal maar juist ook moreel en cultureel. Dit laat zien waarom Putins Rusland zo goed aansluit bij extreem rechts in Europa (le Pen, Wilders etc.) die op Europees niveau exact hetzelfde nastreven. De verborgen eis van assimilatie in plaats van integratie sluit naadloos bij deze groeperingen aan. Maar de organische identiteit van de toekomst zal worden gevormd door grenzeloze technologie. Technologie waardoor zowel onze morele waarden alsook onze cultuur mondiaal zullen worden omdat de grenzen van de natie-staat virtueel zijn. In een dergelijke omgeving is assimilatie niet langer een optie omdat het aantal subculturen in essentie onbeperkt is en in stand kan blijven buiten het zicht van de staat. Daarom is de koppeling van identiteit aan het negentiende-eeuwse concept van de natie onrealistisch of alleen realiseerbaar door zware repressie en inperking van de vrijheid van het internet. Voldoende reden om de visie van Putin sterk af te wijzen.

Waarom de rector van het Kennemercollege gelijk heeft

Dit zijn tijden waarin het calvinistische Nederlandse volk graag een scherpe lijn trekt tussen goed en kwaad. Boven iedere uiting van iedere Nederlander hangt het vraagteken: Ben jij Charlie? Als het antwoord nee is, word je spontaan het slachtoffer van hoon en haat. Was het maar zo eenvoudig.

Stel je werkt op een instituut met een sterk internationaal karakter. Wanneer  daar het jaarlijkse Sinterklaasfeest wordt gevierd roepen de Zwarte Pieten bij sommige van de internationale gasten heftige reacties op. Blackfaces die door het gebouw lopen en pepernoten op de bureau’s leggen. Dat kan niet vonden sommige gasten, ze voelen zich gediscrimineerd. De directie kan in zo’n geval besluiten om Zwarte Piet niet meer in die vorm deel te laten nemen aan het Sinterklaasfeest. Immers het heeft niets te maken met het werk in het instituut en het schoffeert bepaalde gasten. De directie moet er voor zorgen dat de werkomstandigheden binnen het instituut goed zijn voor gasten van elke nationaliteit.

Stel je bent rector op een school. Daarbij ben je in eerste instantie verantwoordelijk voor de rust en de orde, dat is immers een noodzakelijke voorwaarde voor een goede leeromgeving. Aan relletjes en opstootjes heb je dan niet veel. Een leraar die zo onverstandig is om een poster op te hangen waaraan een aanzienlijk deel van de leerlingen zich stoort draagt niet bij aan die rust en een optimale leeromgeving. Als rector verzoek je dan vriendelijk om die poster te verwijderen. De eerste taak van een school is opvoeden en jongeren een goede leeromgeving te bieden. De rector verbiedt nadrukkelijk niet om binnen de klas een discussie over dit onderwerp te voeren.

Politici zoals Dilan Yesligoz spreken schande van het weghalen van de poster. Want de rector is in hun ogen geen Charlie. Zij weet waar de lijn tussen goed en kwaad ligt in deze wereld en verontschuldigt zich aan de Charlie’s: Het spijt mij voor de leerlingen die geen problemen hadden met de poster….voor de jongeren die nu hebben geleerd dat angstige en incompetente volwassenen meer kapot kunnen maken dan je lief is.

Het zijn de harde morele oordelen van de stuurlui aan de wal. Yesligoz bemoeit zich met het uitvoerend aspect van het werk van de rector die het volste recht heeft om te bepalen wat er wel en niet in haar school hangt. Het barst van de scholen met kledingvoorschriften voor leerkrachten, literatuur die  niet gelezen mag worden, waar kinderen de dag moeten beginnen met een gebed. Is natuurlijk allemaal geen probleem. Maar een rector die de discussie over het afbeelden van de profeet en over de fundamentele Islam niet verbiedt maar het ophangen van een kwetsende poster wel, doet eenvoudig haar werk. Met leerlingen discussiëren over belangrijke maatschappelijke thema’s gaat boven de vrijheid van meningsuiting van een leerkracht. De problemen van deze tijd worden eerder opgelost met een dialoog dan met een statement. Daarom denk ik dat het weghalen van de poster leidt tot meer Charlie’s dan het laten hangen. Een compliment!!

Spiegelgevechten

Zelf heb ik deze wijsheid geleerd van Bruno Latour maar anderen hebben dit ook gesignaleerd. Iemand die zich sterk afzet tegen een bepaalde wereldvisie kopieert daarbij het gedrag van zijn tegenstander. Hij gaat als het ware lijken op juist datgene wat hij bestrijdt. Mijn grootste voorbeeld is Richard Dawkins die zich met grote kracht afzet tegen alles wat religie is. Om dit te kunnen doen is zijn kennis van wat zijn opponenten als Heilige Boeken beschouwen groter dan van menig overtuigd gelovige. De verbetenheid waarmee Dawkins zijn standpunten inneemt doen niet onder voor extremistische moslims of fundamentele christenen. Recent leek hij zelfs even vrouwvijandig als deze diep gelovigen. Kortom je wordt wat je bestrijdt.

Eenzelfde tendens is zichtbaar in het Islamdebat. Aan de ene kant hebben we de extremistische imams die alleen hun visie van de islam als de ware zien terwijl er uiteraard tientallen verschillende opvattingen over de teksten uit de Koran bestaan. Daartegenover staat onze Nederlandse anti-imam Geert Wilders die gemakshalve ook altijd spreekt over ‘de Islam’ als een entiteit zonder onderscheid te maken in de stromingen. Hij kent alleen volledig geassimileerde moslims en foute moslims. Dus als er een aanslag plaatsvindt zoals in Parijs verwijst hij gemakshalve naar ‘de Islam’ en veegt daarmee goed en kwaad op een hoop. Net als zijn extremistische gelovige tegenhanger doet, het is een spiegelgevecht. Beiden zien met het oog op hun eigen gelijk de meerderheid van andersdenkende goedwilligen over het hoofd en willen ‘oorlog’. Voor de imam zijn het immers geen gelovigen en voor Wilders moeten moslims onzichtbaar zijn willen ze niet onder de discriminerende maatregelen van zijn politiek vallen. Kenmerkend voor mensen die zich zo diep hebben ingegraven is dat ze absoluut geen nuance willen kennen.

Het allergrootste nadeel van deze spiegeling van opponenten is wel dat dit een sterk polariserend en escalerend karakter heeft. Ze helpen elkaar in het bereiken van elkaars doelstellingen. Door een extremistische aanslag zal Wilders veel extra stemmen krijgen. Wilders komt vervolgens op Twitter zijn gelijk  halen en plaatst daarbij een afschuwelijke foto waarop een agent door het hoofd wordt geschoten. Een agent die warempel moslim is. Door ‘de Islam’ de schuld te geven zal hij met zijn zetels en zijn politiek veel gelovige moslims dieper in het geloof duwen, de radicalisering in. Door hun blindheid voor het eigen gelijk versterken ze elkaar waardoor zo’n conflict altijd escaleert.

Gelukkig heeft Frankrijk gisteren laten zien hoe het wel moet. In een samenleving reik je elkaar de hand, gelovige, ongelovige, christen, moslim, boeddhist of hindoe. En je verdedigt de waardes die je als democratische samenleving met elkaar hebt afgesproken: vrijheid van meningsuiting, gelijkheid, democratie. En je gaat niet de veiligheidsmaatregelen opbouwen maar je breekt ze af. Op weg naar een open samenleving waar je met een Kalashnikov in de hand en een bivakmuts op voor gek loopt.

P.S.

@andrevanes is op twitter gestopt. De racistische en kortzichtige bagger die je daar over je krijgt uitgestort werd me teveel. De leugen van @bpschut en @Annaninga regeert en arugmenten en daarmee de nuance krijgt geen kans.

Een lesje in racisme (en sexisme)

Het Begin

Een paar keer per jaar overkomt me dit: ik reageer op een tweet en er volgt een diarree van afkeurende reacties. Deze keer benoemde ik een tweet met daarin een foto van Bruno Martins Indi van Jan Roos als racistisch. Binnen een paar uur stond mijn TL vol met reacties hoe ik dat nu toch kan doen. Volgens de een had hij iedereen kunnen tweeten die zo keek, volgens een ander was ik wat uitleg verschuldigd en een hele reeks domme persoonlijke aanvallen met nog een lekker nabrander van Jan Roos zelf waarin ik zelf van racisme word beticht.

De laatste jaren wordt racisme op een sluipende manier geaccepteerd.Ik wil Wilders niet overal de schuld van geven maar het opgekomen nationalisme en populisme dragen hier wel aan bij. Dit resulteert in omroepen zoals PowNed die menen dat het ‘gezonde verstand’ van de middelbare blanke man altijd tot de correcte conclusie leidt. Zoals hier: een foto van een donkere voetballer is geen racisme, het had ook Robben kunnen zijn. Nou nee dus.

Wat blijkt uit de reacties, vooral van jongeren, is dat racisme één op één gekoppeld wordt aan huidskleur. Dat is al een hele tijd niet meer het geval. Het is daarom verstandig om de definitie van de VN er even bij te halen racisme is:

“elk onderscheid, uitsluiting, beperking of voorkeur gebaseerd op ras, huidskleur, afstamming, of nationale of etnische oorsprong die het doel of effect heeft van opheffing of aantasting van erkenning, genieting of uitoefening, op basis van gelijkwaardigheid, van mensenrechten, en fundamentele vrijheden in het politieke, economische, sociale, culturele of enig ander veld van het openbare leven”.

Een belangrijke manier om dit onderscheid te maken zijn de stereotypen. Bekende voorbeelden van racistische stereotypen zijn “Joden zijn uit op je geld” en “Surinamers zijn lui”. Onwaarheden die gebruikt worden om onderscheid te maken en waarmee een hele groep op achterstand wordt gezet. Om deze reden is de manier waarop Wilders over moslims praat als racistisch te beschouwen. Hij creëert een stereotype extreme moslim en behandelt vervolgens de hele groep als zodanig.

Context

Bruno Maritns Indi is een getalenteerde verdediger bij Feijenoord die dit jaar zijn doorbraak maakt. Hij zal de club waarschijnlijk heel wat geld op gaan leveren. Reden voor Bas Paternotte om zijn portret als avatar te kiezen. Dat heeft hopelijk niets te maken met de ‘zwarte piet’ discussie waarin Paternotte ook acteert maar met pure bewondering voor de kwaliteiten van deze voetballer. Het feit dat internetidioot Robert van den Engel deze avatar van Paternotte meteen linkt aan Zwarte Piet maakt duidelijk dat de donkere wolken van het racisme zich samentrekken boven de 22-jarige voetballer. Martins Indi, en dat moet gezegd, heeft nooit enige aanleiding gegeven om in de discussie betrokken te worden. Hij wordt puur door zijn uiterlijk hierin gezogen.

Als voetballer heb je portretrecht maar geen privacy, zeker niet tijdens een WK. Iedere stap die je zet wordt vastgelegd door tenminste drie camera’s. Een foto waarop je wat minder florissant staat afgebeeld zal er altijd komen. Van Bruno wordt een foto gemaakt terwijl hij op de grond ligt na een zware botsing tijdens de wedstrijd Nederland Australie. Alleen het wit van zijn ogen is zichtbaar. Dit is de gehele foto:

Jan Roos gebruikt alleen het bovenste deel van de foto. Hierdoor ontstaat een portret met een hoog karikaturaal karakter. Als Selfie had Martins Indie deze foto waarschijnlijk gedelete maar vanwege de nieuwswaarde en het feit dat hij voetballer is, is de foto openbaar al vraag ik me af of zo’n edit in overeenstemming is met het copyright.

Anouk daarentegen maalt niet om privacy. Ze heeft een gezin met kinderen en daar komt er binnenkort eentje bij. Als trotse moeder zet ze een foto van zichzelf, een prachtige zwangere vrouw, op haar Facebook. Ze heeft in het verleden een relatie gehad met de zanger van reggae band The Postmen en daaruit een aantal kinderen. Bovendien geeft ze openlijk toe voorkeur te hebben voor groot geschapen mannen. Kortom de typische PowNed fan zal niet met haar het bed delen. Nadat ze zich mengt in de zwarte piet discussie wordt ze om haar verleden op Facebook uitgescholden voor ‘nikker lover’ en ‘nigger bitch’.

De Tweet

Deze twee zaken plaatsen natuurlijk een tweet die Anouk en Bruno Martins Indi al in een gevoelig racistisch kader maar een tweet waarin beiden genoemde worden hoeft daarom niet per se racistisch te zijn. Al is de context van de Zwarte Piet discussie natuurlijk niet toevallig. Maar Jan Roos stopt werk in zijn twittergedrag, allereerst maakt hij van de hoog zwangere Anouk zijn Avatar, vervolgens knipt hij de foto van Martins Indi bij waardoor het karikaturale effect wordt uitvergroot. En dan, dan gaat hij de gedachtenstroom van Martins Indi invullen: “Bruno hoort dat Anouk van hem zwanger is”.

Wat gebeurt hier? Allereerst wordt hier keihard beweert dat Martins Indi en Anouk sex hebben gehad wat impliceert dat Martins Indi voldoet aan het stereotype van mannen van Afrikaanse afkomst dat ze een voorkeur hebben voor blonde, blanke vrouwen. Waarschijnlijk is dat niet, al mag dat natuurlijk best. Een tweede stereotype waarop een beroep wordt gedaan is de vermeende sexuele drive van gekleurde mannen. Iets wat onderstreept wordt door de tweede reactie onder de tweet: “Dan wil je twee dingen een DNA test en een SOA test”. Het derde stereotiep waaraan de tweet refereert is de mindere intelligentie van gekleurde mensen want als Martins Indi slim was geweest dan had hij ervoor gezorgd Anouk niet zwanger te maken. Zo heeft alleen het zinnetje van deze tweet al een driedubbele racistische stereotype lading. Daar komt nog bij de Zwarte Piet discussie en Anouks privé leven. Daarom vind ik dit een misselijkmakende racistische tweet. Duidelijk?

P.S.

Daarnaast is de tweet natuurlijk sexistisch maar dat hoef ik toch niet uit te leggen hopelijk?